Akut Farenjit (J02) Nedir?
Akut farenjit, boğazın arka kısmında bulunan farinks adlı bölgenin ani başlangıçlı ve kısa süreli iltihaplanmasıdır. "J02" kodu, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanan ve hastalıkların sınıflandırılmasında kullanılan ICD-10 (Uluslararası Hastalık Sınıflandırması) sisteminde akut farenjite verilen spesifik bir tanı kodudur. Bu kod, sağlık kayıtlarında, teşhis ve tedavi süreçlerinde hastalığın standardize edilmesi için kullanılır.
Akut Farenjitin Nedenleri
Akut farenjitin en yaygın nedenleri şunlardır: - Viral enfeksiyonlar: Tüm vakaların yaklaşık %80-90'ından sorumludur. Soğuk algınlığına neden olan rinovirüsler, influenza (grip) virüsü, adenovirüs, Epstein-Barr virüsü (enfeksiyöz mononükleoza neden olur) ve COVID-19'a neden olan SARS-CoV-2 gibi virüsler başlıca etkenlerdir.
- Bakteriyel enfeksiyonlar: Daha az yaygın olmakla birlikte daha ciddi seyredebilir. En sık görülen bakteri, "A Grubu Beta Hemolitik Streptokok" olarak bilinen ve halk arasında "beta" olarak adlandırılan bakteridir. Bu enfeksiyon "streptokok farenjiti" veya "beta enfeksiyonu" olarak bilinir.
- Diğer nedenler: Alerjiler, tahriş edici maddeler (sigara dumanı, kirli hava), kuru hava ve reflü gibi faktörler de akut farenjite yol açabilir.
Belirti ve Semptomlar
Akut farenjit hastalarında genellikle aşağıdaki belirtiler görülür: - Boğaz ağrısı (yutkunma ve konuşma sırasında artar)
- Boğazda kuruluk, kaşıntı veya yanma hissi
- Kızarık ve şişmiş boğaz
- Bademciklerde şişme ve bazen üzerlerinde beyaz iltihap lekeleri
- Boyundaki lenf bezlerinde şişme ve hassasiyet
- Ateş, baş ağrısı ve halsizlik
- Ses kısıklığı veya öksürük (daha çok viral nedenlerde)
Teşhis
Teşhis genellikle fizik muayene ile konur. Doktorunuz boğazınızı, burnunuzu ve kulaklarınızı kontrol eder, boynunuzdaki lenf bezlerini muayene eder. Bakteriyel bir enfeksiyondan şüpheleniliyorsa, hızlı strep testi veya boğaz kültürü istenebilir. Bu testler, A Grubu Beta Hemolitik Streptokok'un varlığını doğrulamak için yapılır.
Akut Farenjit J02 Tedavisi
Tedavi, altta yatan nedene bağlıdır: - Viral Farenjit Tedavisi: Çoğu viral enfeksiyon kendi kendine 5-7 gün içinde iyileşir. Tedavi semptomları hafifletmeye yöneliktir. Bol sıvı tüketmek, dinlenmek, tuzlu suyla gargara yapmak, pastil kullanmak ve ağrı kesici/ateş düşürücü ilaçlar (parasetamol, ibuprofen) almak önerilir. Antibiyotikler virüslere etki etmez.
- Bakteriyel Farenjit (Strep Boğaz) Tedavisi: Antibiyotik tedavisi gereklidir. Penisilin veya amoksisilin gibi antibiyotikler sıklıkla reçete edilir. Antibiyotik tedavisi, semptomların süresini kısaltır, bulaşıcılığı azaltır ve romatizmal ateş gibi ciddi komplikasyonları önler.
Komplikasyonlar
Tedavi edilmeyen veya yetersiz tedavi edilen bakteriyel farenjit aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir: - Romatizmal ateş (kalbi etkileyebilir)
- Poststreptokokkal glomerülonefrit (böbrek iltihabı)
- Peritonsiller apse (bademcik çevresinde irin birikmesi)
Korunma Yöntemleri
Akut farenjitten korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır: - Elleri sık sık ve iyice yıkamak
- Öksürürken veya hapşırırken ağzı dirseğin iç kısmıyla kapatmak
- Hastalarla yakın temastan kaçınmak
- Kişisel eşyaları (bardak, havlu) paylaşmamak
- Sigara dumanından ve kirli havadan uzak durmak
- Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için sağlıklı beslenmek ve yeterince dinlenmek
Özetle, J02 koduyla ifade edilen akut farenjit, çoğunlukla virüslerin neden olduğu, boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü ile karakterize yaygın bir hastalıktır. Doğru teşhis ve nedene yönelik tedavi için bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. |